Co to jest znak towarowy i czy warto go zarejestrować?

Na pewno poświęciłeś dużo czasu i środków na promocję swojej marki. Szkoda byłoby, gdyby po pewnym czasie okazało się, że może zostać przejęta przez konkurencję. Brzmi jak tania groźba? Niestety zagrożenie jest realne. Da się temu zapobiec, ale musisz działać, zanim pojawią się takie kłopoty. O tym, jak skutecznie chronić swoją markę dowiesz się z tego artykułu.

Jak prawo chroni nazwę i logo firmy?

Wielu przedsiębiorców jest przekonanych, że gdy zarejestrują się w CEIDG albo w KRS, nazwa ich przedsiębiorstwa jest z automatu chroniona, a oni nie łamią cudzych praw. To popularny mit, który z biegiem lat wyrządza wiele szkód.

To, że samo założenie firmy o niczym jeszcze nie świadczy, możesz się przekonać przeglądając ww. rejestry. Znajdziemy w nich setki firm o identycznie brzmiących nazwach. Dzieje się tak dlatego, że urzędnicy badają jedynie przesłanki formalne zgłoszenia i nie sprawdzają, czy wybrana przez nas nazwa jest oryginalna ani czy narusza prawa do cudzych znaków towarowych. 

Oznacza to, że różni przedsiębiorcy mogą używać takiego samego oznaczenia jak Twoje, a urzędnik nie będzie im robił problemu przy rejestracji firmy. Sposobem na nabycie prawa własności do konkretnej marki jest jej rejestracja w formie znaku towarowego.

Zobacz również:

• Opłata za zastrzeżenie naku towarowego. Ile wynosi w Polsce, UE i na świecie?

Co to jest znak towarowy?

Znak towarowy to oznaczenie, które odróżnia towary i usługi jednego przedsiębiorcy od towarów i usług innych przedsiębiorców (konkurentów). Chociaż zazwyczaj przybiera formę słowną (fonetyczną), słowno-graficzną (logo) albo graficzną (symbol/ grafika bez elementów słownych), to w praktyce można spotkać znaki, które mają zupełnie inną postać. Znajdziemy m.in. oznaczenia w formie:

Istotne jest, żeby dany znak był jasny, precyzyjny i zrozumiały dla odbiorców. Musi też mieć tzw. zdolność odróżniającą. To znaczy, że nie uda nam się zarejestrować oznaczenia opisowego, które wskazuje na cechę albo rodzaj towaru.

Na przykład dla producenta pościeli nieodpowiedni będzie wybór marki „Miękkie poduszki”. To określenie, które można zastosować do produktów różnych wytwórców. Żeby uzyskać rejestrację, przedsiębiorca będzie musiał dodać coś, co odróżni go od innych firm działających na rynku.

Gdzie można zarejestrować znak towarowy

Znaki towarowe są chronione na konkretnym terytorium. To Ty decydujesz na jakim, bo dokonujesz rejestracji w zależności od tego, gdzie działasz. Jeżeli świadczysz usługi lokalne, to wystarczy Ci ochrona znaku towarowego w kraju. Uzyskasz ją w Urzędzie Patentowym RP w Warszawie. 

Planując ekspansję na rynki sąsiednie warto zainwestować w ochronę na terenie całej Unii Europejskiej. Obejmuje ona wszystkie kraje UE, w tym Polskę. Rejestracją zajmuje się EUIPO, czyli Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej z siedzibą w Alicante w Hiszpanii. 

Najszerszą terytorialnie ochronę oferuje nam WIPO (World Intellectual Property Organization) znajdująca się w szwajcarskiej Genewie. Nasz znak towarowy będzie prawnie chroniony w wiązce wybranych przez nas państw.

Znak towarowy – czy warto go w ogóle rejestrować?

Wiesz już, czym są znaki towarowe i gdzie możesz je zarejestrować. Na pewno jednak zadajesz sobie pytanie, czy warto w to wchodzić. Rejestracja wiąże się z kosztami, nierzadko sporymi. Trzeba poświęć również czas na badanie zdolności rejestrowej i być może zlecić to profesjonaliście – rzecznikowi patentowemu. Dlatego warto zastanowić się, co da nam zastrzeżenie naszej marki w formie znaku towarowego. 

Oto główne korzyści:

1. Ochrona przed kradzieżą nazwy i logo

Być może słyszałeś o trollach od znaków towarowych. To firmy, które wyszukują niezarejestrowane marki, rejestrują je na siebie, a później żądają od prawowitych właścicieli opłat licencyjnych za udostępnienie. Podobnie działają szantażyści domenowi. Zakładają stronę internetową zawierającą Twoją nazwę, a później proponują odsprzedanie jej Tobie za dużą sumę pieniędzy. Jeżeli się nie zgodzisz, sprzedadzą ją konkurencji.

Zazwyczaj jednak kradzieży dokonują byli wspólnicy i pracownicy. Często są przekonani, że mają do tego moralne prawo. W końcu brali udział w rozwoju Twojej marki. Żeby uchronić się przed tymi wszystkimi sytuacjami, warto zarejestrować markę jako znak towarowy. Obowiązuje tutaj zasada „kto pierwszy ten lepszy”. Dlatego ochronę uzyska osoba, która jako pierwsza dokonała rejestracji. Najlepiej, żebyś był to Ty.

2. Łatwiejsze dochodzenie roszczeń w przypadku naruszenia prawa do marki

Co zrobić, jeżeli do naruszenia już doszło i ktoś posługuje się nazwą Twojej firmy? Możesz wezwać go do zaniechania naruszeń. Prawdopodobnie jednak Cię nie posłucha. Albo, co gorsza, pospieszy do Urzędu Patentowego, żeby zarejestrować znak towarowy na siebie. Przed taką sytuacją możesz bronić się na drodze sądowej. Jeżeli jednak nie zarejestrowałeś swojej nazwy czy logo, udowodnienie, że jesteś jego właścicielem, będzie wymagało od Ciebie bardzo dużo pracy.

W przypadku rejestracji marki jako znaku towarowego Urząd Patentowy wyda Ci świadectwo ochronne. Będzie z niego wynikało jaki znak został zarejestrowany, na jakie towary i usługi, na jakim terytorium, a przede wszystkim, że prawa do niego przysługują właśnie Tobie. Dzięki świadectwu ochronnemu unikniesz konieczności przedstawiania setek dowodów i świadków potwierdzających Twoje prawo do danego oznaczenia.

3. Zyskujesz możliwość zarabiania na marce

Budujesz swoją markę, żeby przynosiła Ci wymierne korzyści. Znana marka to lepsza sprzedaż produktów, więcej klientów i większe zyski. Czy wiesz jednak, że samo oznaczenie może mieć konkretną wartość finansową? 

Zarejestrowany znak towarowy o określonej renomie może być zabezpieczeniem kredytu. Zdarza się również, że przedsiębiorcy sprzedają swoje marki, bez sprzedaży całego przedsiębiorstwa, czyli bez nieruchomości, fabryk czy maszyn. 

Jeżeli bankrutują, znak towarowy wchodzi do masy upadłości i może znacząco obniżyć zobowiązania wobec wierzycieli. Wreszcie, możesz udzielać licencji innym firmom na używanie Twojego znaku towarowego i czerpać z tego korzyści.

Weryfikacja nazwy i logo przed zgłoszeniem

Być może podjąłeś już decyzję o rejestracji swojej marki jako znaku towarowego albo uznałeś, że warto zaryzykować i działać bez rejestracji. W obu tych przypadkach i tak powinieneś sprawdzić, czy nie naruszasz cudzych praw ochronnych. Większość firm ogranicza się do wpisania swojej nazwy w wyszukiwarkę i przejrzenia najbardziej popularnych domen internetowych. Ci bardziej zapobiegliwi przeglądają rejestry Urzędu Patentowego RP, EUIPO i WIPO. 

Niestety może to się okazać niewystarczające.

Po pierwsze, zarejestrowany znak towarowy chroni nie tylko przed używaniem takiego samego znaku przez innych przedsiębiorców, ale także przed używaniem oznaczeń podobnych. Po drugie, ochrona obejmuje konkretne klasy (grupy towarów i usług). Jeżeli więc używamy nazwy VIKI dla sprzedaży usług kosmetycznych, to producent opon, działający w zupełnie innej klasie towarów i usług, będzie mógł używać tego samego oznaczenia w swojej firmie. 

Analiza prawna marki przez rzecznika patentowego

Co możemy zatem zrobić, żeby być pewni, że nie naruszamy cudzych praw ochronnych? Dla uzyskania takiej pewności warto skorzystać z możliwości badania znaku.

Badanie przeprowadzane jest przez rzeczników patentowych, czyli profesjonalistów na co dzień zajmujących się problematyką znaków towarowych. Znają oni przepisy prawa, orzecznictwo sądów oraz wskazania i praktykę Urzędu Patentowego. Wiedzą czego szukać i w jakim rejestrze. Zwrócą Ci uwagę na ewentualne niezgodności i podpowiedzą co zrobić, żeby działać zgodnie z prawem.